اسکار اگزما: علل، درمان و پیشگیری

اگزما یک بیماری پوستی است که به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث خارش، بروز بثورات و تغییر در رنگ و بافت پوست شود. علائم اگزما ممکن است به‌صورت دوره‌ای ظاهر و ناپدید شوند. در صورت کنترل مناسب، این علائم کاهش می‌یابند، اما ممکن است مدتی طول بکشد. در برخی  موارد، خارش و خاراندن پوست می‌تواند منجر به تغییر رنگ موقت یا حتی ایجاد زخم شود. بهترین راه برای پیشگیری از اسکار اگزما، اجتناب از محرک‌ها، مدیریت علائم و مشورت با پزشک است.


علل ایجاد اسکار اگزما

اگزما در میان بیش از ۳۰ میلیون نفر در ایالات متحده شایع است و شدت علائم آن متفاوت است. برخی افراد علائم خفیفی دارند، درحالی‌که برخی دیگر دچار  تغییرات طولانی‌مدت پوستی می‌شوند. اسکار اگزما معمولاً به دو دلیل ایجاد می‌شود:

  • تغییر رنگدانه‌های پوست پس از تشدید اگزما
  • خاراندن یا کندن پوست که می‌تواند منجر به زخم باز و حتی عفونت شود

این تغییرات ممکن است برای مدتی باقی بمانند، اما در بیشتر موارد، پوست  به‌تدریج بهبود می‌یابد. لایه بیرونی پوست (اپیدرم) معمولاً قادر به ترمیم  کامل است، اما اگر آسیب به لایه‌های عمیق‌تر برسد، ممکن است برخی علائم  دائمی باقی بمانند.


تأثیر رنگ پوست بر اسکار اگزما

رنگ پوست می‌تواند بر شدت علائم و احتمال باقی ماندن اسکار تأثیر بگذارد. در پوست‌های روشن، تشخیص اگزما آسان‌تر است و احتمال درمان زودهنگام بیشتر  خواهد بود. در پوست‌های تیره‌تر، تشخیص بیماری ممکن است به تأخیر بیفتد، که این موضوع می‌تواند باعث تشدید علائم و افزایش احتمال تغییرات رنگدانه‌ای شود.


چرخه خارش و خاراندن

افراد مبتلا به اگزما تمایل بیشتری به خارش دارند که می‌تواند منجر به خاراندن مداوم و تشدید علائم شود. خاراندن مکرر ممکن است باعث زخم‌های باز شده و خطر عفونت را افزایش دهد. عفونت‌های پوستی ناشی از باکتری‌ها می‌توانند روند بهبود را کندتر کرده و حتی منجر به اسکار دائمی شوند.


تأثیر کورتیکواستروئیدهای موضعی

استفاده طولانی‌مدت از کورتیکواستروئیدهای موضعی ممکن است باعث روشن‌تر شدن برخی  نواحی پوست شود. این تغییرات رنگدانه‌ای معمولاً پس از قطع مصرف دارو برطرف می‌شوند، اما در پوست‌های تیره‌تر ممکن است بیشتر نمایان باشند.


انواع اسکارهای اگزما

اسکارهای اگزما معمولاً تغییرات موقتی در رنگ یا بافت پوست هستند که پس از شعله‌ور  شدن بیماری باقی می‌مانند. این تغییرات شامل موارد زیر است:

  • هیپرپیگمانتاسیون پس از التهاب: در پوست‌های روشن، ناحیه آسیب‌دیده ممکن است صورتی یا قرمز باشد،  درحالی‌که در پوست‌های تیره‌تر، این نواحی به رنگ قهوه‌ای، بنفش یا خاکستری  دیده می‌شوند.
  • لیکنفیکاسیون: زمانی که پوست به دلیل خاراندن مکرر ضخیم و خشن شود، این وضعیت ایجاد  می‌شود. در پوست‌های روشن، لکه‌ها ممکن است صورتی تیره و در پوست‌های تیره،  خاکستری دیده شوند.
  • هیپوپیگمانتاسیون پس از التهاب: برخلاف هیپرپیگمانتاسیون، در این حالت پوست روشن‌تر از حالت طبیعی می‌شود تا زمانی که به‌طور کامل بهبود یابد.
  • پیتریازیس آلبا: نوعی هیپوپیگمانتاسیون است که بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود و  معمولاً پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، بیشتر قابل توجه است.
  • اسکارهای هیپرتروفیک و کلوئید: اگر خاراندن باعث ایجاد بریدگی در پوست شود، ممکن است اسکارهای برجسته و  تیره‌رنگ ایجاد شود. این نوع اسکارها بیشتر در افرادی که پوست تیره دارند، مشاهده می‌شود.


آیا اسکار اگزما از بین می‌رود؟

بیشتر اسکارهای اگزما با گذشت زمان محو می‌شوند. تغییر رنگ پوست معمولاً موقتی است و طی چند ماه از بین می‌رود. بااین‌حال، در پوست‌های تیره‌تر ممکن است  روند بهبود طولانی‌تر باشد. اسکارهایی که به دلیل زخم‌های عمیق یا عفونت  ایجاد شده‌اند، ممکن است مدت بیشتری باقی بمانند.


روش‌های درمان اسکار اگزما

برای جلوگیری از ایجاد اسکار، مهم‌ترین اقدام، کنترل علائم اگزما است. برخی از روش‌های موثر شامل:

  • شناسایی و اجتناب از محرک‌ها و آلرژن‌ها
  • حفظ پاکیزگی پوست
  • استفاده مداوم از مرطوب‌کننده، به‌ویژه پس از حمام
  • مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک
  • پرهیز از استفاده از عطرها و محصولات محرک پوست
  • استفاده از درمان‌های خانگی مانند حمام بلغور جو دوسر، ژل آلوئه‌ورا و کره شی
  • در صورت مشاهده علائم عفونت، مراجعه سریع به پزشک
  • انجام درمان‌های نوری (فتوتراپی) در صورت توصیه پزشک

اگر  نگران تغییر رنگ پوست خود هستید، می‌توانید با پزشک در مورد کاهش یا قطع  مصرف کورتیکواستروئیدهای موضعی مشورت کنید. همچنین، در صورت بروز  نگرانی‌های روانی مرتبط با اسکار، دریافت مشاوره از متخصص سلامت روان  می‌تواند مفید باشد.


پیشگیری از اسکار اگزما

مدیریت  صحیح اگزما کلید اصلی پیشگیری از اسکار است. در صورت شدت گرفتن علائم،  مراجعه به پزشک ضروری است. عواملی که می‌توانند باعث تشدید اگزما شوند،  شامل موارد زیر است:

  • استرس
  • تغییرات شدید دمایی و رطوبت
  • استفاده از شوینده‌های نامناسب
  • عدم رعایت روتین مراقبت از پوست
  • قرار گرفتن در معرض محرک‌ها و آلرژن‌ها

همچنین، برای جلوگیری از ایجاد زخم، توصیه می‌شود از خاراندن پوست خودداری کرده و ناخن‌های خود را کوتاه نگه دارید.


نتیجه‌گیری

اگزما می‌تواند باعث تغییرات طولانی‌مدت در پوست شود. در برخی موارد، این تغییرات شامل تغییر رنگ یا ایجاد زخم هستند که ممکن است مدتی طول بکشد تا بهبود یابند. بااین‌حال، کنترل صحیح علائم اگزما و رعایت نکات مراقبتی می‌تواند از بروز اسکار جلوگیری کند. در صورت نگرانی درباره اسکارهای  پوستی، مشورت با پزشک بهترین راهکار خواهد بود.